Nedir? Nasıl?

Web 3.0 Nedir?

Hayatımızdaki olmazsa olmaz şeylerden biri haline gelen internet, her geçen gün daha da gelişiyor. İlk temellerinin 1950’li yıllarda Amerika’da atıldığı öne sürülen internetin kesin olan bulunduğu tarihin 1989 olduğu varsayılıyor. Bu internet ağı Web 1.0 olarak biliniyor. Ülkemiz ise ilk olarak 12 Nisan 1993 yılında ODTÜ Üniversitesi’nde internetle tanıştı. Aradan neredeyse 30 yıl geçti ve internetin hâlâ ilk günkü formunda kalmayacağı apaçık ortada. Çünkü Web 3.0’ın sahnedeki yerini alma vakti geldi!

İnternetin Evrimi

Günümüzde web uygulamaları ilk haline göre büyük bir değişim gösterdi. Siteler, durağan halinden çıkıp, kullanıcıların interaktif bir şekilde etkileşim kurabileceği veya kaynak değiştirebileceği yapılar haline geldi. İnternetin evrimine göz atacak olursak:

Web 1.0
90’lı yılların başında kullanılan orijinal internet olan Web 1.0, yalnızca bilgi görüntülüyordu. Siteler statik HTML sayları ile kuruluyor ve kullanıcıların bu sitelerde herhangi bir değişiklik yapması mümkün olmuyordu. Basılmış bir kitap gibi demek daha doğru olur. Web 1.0 kavramını ortaya atan kişi ise yazar ve web tasarımcısı Darci DiNucci’dir.

Web 2.0
90’lı yılların sonlarına doğru internet daha kullanıcı dostu haline gelmeye başladı. Bu versiyonda internet kullanıcıları sosyal medya, forum ve kaynak sitelerinde paylaşım yapabiliyor, diğer kullanıcılarla etkileşim kurabiliyor. Son 20 yılı aşkın süredir kullandığımız internet, Web 2.0 versiyonudur. Bu versiyonda sosyal medyada sürekli etkileşim halindeyiz, alışverişimizi ve eğitimimizi bile internetten yapıyoruz. Birçok internet devi gelişimini Web 2.0 ile tamamladı.

Bitcoin gibi dijital para birimleri, şimdilerde Web 3.0’a ihtiyacımız olduğunu ortaya çıkardı. Peki nedir bu Web 3.0?

Yeni Nesil İnternet

İnternetin geleceği diyebileceğimiz Web 3.0 terimi aslında 2004 yılından beri hayatımızda. Dönem dönem gündeme gelip ardından yine kayıplara karışsa da, Web 3.0 bu kez finans sayesinde popüler olmaya başladı. Kripto para zincirleri, bize Web 3.0’ın mümkün olabileceğini gösteriyor. Web 3.0 semantik web olarak da adlandırılır.

Web 1.0’da sunucular, aracı görevi görüyordu. Şu anda kullandığımız Web 2.0 ile platformlar sayesinde iletişime geçebiliyoruz. Web 3.0 ise aracı olmadan, yani bir merkeze bağlanmaya gerek duymadan bağlantı kurmamıza olanak sağlayabilir. Yani uygulamalar ortadan kalkacak. Böylece merkeze ihtiyaç duymayan kripto paralar da Web 3.0 ile mümkün olabilecek. Web 3.0’da ayrıca kullanıcıların gizliliklerinden vazgeçmeyeceği bir yapı oluşturulacak.

App Yerine dApp

Web 2.0’da kullandığımız ‘app’ isimli uygulamalar, Web 3.0’da ‘dApp’ adını alacak. Anlamı ise ‘merkeziyetsiz uygulama’. Dapp’ler cüzdan mantığı ile kullanılacak. Böylece internette üretilen içeriğin ücretini yalnızca üreten kişi alacak ve aracı olan uygulamalar bundan para alamayacak. Örnek verecek olursak, bir şarkı dinlediğinizde, ücret dinlediğiniz platforma gitmeyecek. Sanatçılar şarkılarını aracısız, direkt olarak dinleyiciye ulaştıracak.

Özet olarak Web 3.0, dünyanın neresinde olursak olalım bir makine ya da bir kişiyle aracısız iletişime geçmemizi sağlayacak.

Web 3.0’ın Özellikleri Neler?

Bu kadar uzun süredir adını duyduğumuz Web 3.0, bize vadettiği bazı özellikler şu şekilde:

  • Başlangıçta da söylediğimiz gibi, Web 3.0’da merkezi kontrol noktası yok. Bu da üreticilerin ürünlerinin sansüre ya da Hizmet Reddi (DoS) saldırılarına maruz kalma etkisini azaltır.
  • İnternete daha fazla veri sunan kullanıcıların özel ihtiyaçlarına hitap edecek doğru algoritmalar ve bilgiler ortaya çıkar.
  • Yapay zeka tarafından filtrelenmiş daha iyi arama sonuçları bulabiliriz.
  • Web 3.0 ile gelecek yapay zeka sayesinde karşımıza çıkan reklamlar tüketicinin kitlesine göre daha doğru değişim gösterebilir.
  • Aynı anda birden fazla müşteriyle ilgilenebilen daha zeki sohbet araçları ile müşteri memnuniyeti artırabilir.
  • Token’a çevirdiğimiz varlıklarımızı kullanarak kendi verilerimize ve dijital ayak izlerimize sahip olabileceğiz. Varlıklarınızı fiyatlandırabileceğiniz, yatırım yapabileceğiniz, kripto para ile varlık ticareti yapabileceğiniz merkezi olmayan finans araçları (DeFi) da Web 3.0’ın en popüler özelliklerinden biridir.

Web 3.0 İle Hangi İş Modelleri Ortaya Çıkacak?

Web 3.0, önceki versiyonunun iş modellerini kopyalama ya da tekrarlama eğilimindedir. Bu yeni versiyonun küresel kooperatiflerden özerk organizasyonlara ya da kendi kendini yöneten veri pazarlarına kadar daha önce hayal bile edilemeyen iş modeli dalgasını mümkün kılacağına inanılıyor. Yerel varlık yayınlama, yerel varlığı tutma ve varlık ağı oluşturma, spekülasyon üzerinden vergilendirme (borsa) gibi uygulanabilirliği şüpheli olsa da ileriki yıllarda son derece değerli olduğu düşünülen bu iş modelleri, Web 3.0 ile hayatımıza girebilecek.

Web 3.0 İle Hangi Teknolojiler Gelecek?

Hali hazırda akıllı televizyon ve akıllı buzdolabı gibi teknolojik gelişmelere sahibiz. Web 3.0 ile daha fazla nesnenin internetle buluşturulabilmesi hedefleniyor. Birçok ev aleti internete bağlı olabilecek ve bizim için bazı kararlar alabilecek. Örneğin, odanın sıcaklığını yeterli bulduktan sonra kapanan ya da ısısını düşüren bir kombi gibi.
Kısacası, Web 3.0 hayatımıza birçok yenilik ve rahatlık katacak. Ancak internetin bu versiyonunun henüz resmi olarak açıklanmadığını ve hayatımıza gireceği tarihin henüz belli olmadığını söylemekte fayda var.

Subscribe
Bildir
guest
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments