Domainhizmetleri.com olarak 27 Şubat 2023 itibarıyla .TR uzantılı alan adlarını tescil etmekle yetkili TRABIS kayıt kuruluşu ünvanını aldık. Bu sayede belgeli veya belgesiz .tr uzantılı domain adreslerini firmamız üzerinden tescil sürecinizde yardımcı olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Tabii ki, .tr uzantılı domain tescil ederken dikkat edilmesi gereken tüm konularda bütün kayıt kuruluşları aynı mevzuata uygun bir şekilde çalışmak zorunda. TRABİS’in değerlendirmeleriyle belirlenen bazı kurallar mevcut. Örnek olarak eğer .com.tr uzantılı bir domain tescil etmek isterken tesciliniz onaylanmamışsa veya domain adresi mevcut olmamasına rağmen kayıt edilemiyorsa, muhtemelen domain adresinin TAKAL veya TAKIL listesinde yer almasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Bu yazımızda TAKAL (Tahsise Kapalı Adlar Listesi) ve TAKIL (Tahsisi Kısıtlı Adlar Listesi) hakkında bildiklerimizi paylaşacağım.
TRABİS Nedir?
Öncelikle yazımızın başında belirtmiş olduğumuz ve bize kayıt kuruluşu ünvanı veren TRABİS’in ne olduğunu ve kim tarafından işletildiğini paylaşmak isterim. TRABİS’in açılımı .TR Ağ Bilgi Sistemi’dir. .tr uzantılı domainler ve bu domainlere ait merkezi veritabanının işletilmesi için rehberin oluşturulup sunulmasında, güncellenmesinde ve gerçek zamanlı olarak başvuruların güvenli ve iş sürekliliğini sağlayacak şekilde yapılabilmesine imkan sağlayan sistemdir. TRABIS BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu) tarafından işletilip görev ve yetkisi dahilinde çalışmalarını sürdürmektedir.
TRABİS .tr uzantılı domain adreslerinin sürdürülebilirliğini ve güvenliğini sağlamak için belirlemiş olduğu kurallar hakkında mevzuatlara sahiptir. Mevzuata aykırı bir domain adresi satın alınamamakta, belirli bir süre üzerinde yenilenememekte (5 yıl) veya transfer edilememektedir.
TAKIL (Tahsisi Kısıtlı Adlar Listesi) Nedir?
TAKIL, Tarihi ve kültürel değerleriyle halkımızın kültürel birikimlerinin bir yansıması olan şehir isimleri ile finans ve devlet kurumları adlarından oluşan sahte internet alan adları gibi, internet kullanıcılarının aldatılmasına yönelik birçok dolandırıcılık faaliyetlerini önlemeyi amaçlar. Bank, banka, finans, bakanlık gibi adlardan oluşan listenin yayınlanması, sahte internet alanı adının tahsisi işleminde daha fazla dikkatli ve güvenli davranılmasına yardımcı olmak için uzmanlarla birlikte çalışılarak düzenlenmiştir.
TAKIL Listesinde Olan Domain Nasıl Tescil Edilebilir?
Domain adresiniz eğer TAKIL listesindeyse, başvuru gerçekleştirebilmeniz için kayıt kuruluşunuzun TRABİS’e iletmesi için bazı belge ve bilgileri iletmeniz yeterli olmaktadır. Mevzuat tarafından belirlenmiş, istenilen belgeleri içeren maddeleri aşağıda paylaşıyorum:
TAKIL İçin İstenecek Belgeler
Resmi karar özet yorumumuz:
Resmi karar maddeleri hukuki dilde yazıldığı için hızlı anlamanıza yardımcı olmak adına birkaç önemli konuyu aşağıda özetlemek istedik.
- İçeriğinde Turk, TC kelimeleri yer alan alan adları tüm .tr uzantılarda kısıtlıdır. Örneğin xxxturk.com.tr, turkiyesabun.com.tr, entcbiziz.net.tr, turkforum.web.tr bu kapsama girer. Bu konuda başvuru detayları için aşağıdaki Madde 4-1‘i inceleyebilirsiniz.
- İçeriğinde bank, lease, finans, factoring, faktoring gibi kelimeler bulunan tüm .tr uzantılı başvurularda Madde 6-2‘deki belgeler gereklidir. Örneğin finansmerkezi.com.tr, leaser.web.tr, factoringblog.com.tr kısıtlı alan adları grubuna girer.
- Aşağıda açıkça belirtilmeyen kelimelerde de TAKIL kapsamında belge şartı aranabiliyor. Bilgi güvenliği için örnek veremiyorum fakat bu durum karşınıza çıkarsa kayıt kuruluşunuzun TRABİS’ten ilgili domain için bilgi edinmesini talep edebilirsiniz.
Resmi Karar İlgili Maddeleri:
MADDE 4 – (1) "Turkiye", "Türkiye", "Ataturk", "Atatürk", "Turk", "Türk", "Türkiye Cumhuriyeti", "Turkiye Cumhuriyeti", "T.C." adları ile bu adların türev ve benzerlerinin ".gov.tr" alt alan adı altında tahsis edilmesi esastır. Bu adlar için "gov.tr" haricindeki alt alan adları kapsamında yapılan başvurularda başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(2) Her ilin adı ".gov.tr" alt alanı altında valiliklere tahsis edilebilir. Her ilçenin adı ise ".gov.tr" alt alanı altında kaymakamlıklara tahsis edilebilir. İl ya da ilçe adları için birden fazla talep olması durumunda "ilk gelen ilk alır" kuralı gereğince tahsis yapılır.
(3) İl ve ilçe isimleri için ".gov.tr" haricindeki alt alan adları kapsamında yapılan başvurularda Kurum tarafından, başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(4) DETSİS’de yer alan kamu kurumlarının açık adlarını veya kamuoyunca bilinen kısaltmalarını içeren alan adlarının sadece ilgili kamu kurumuna tahsis edilmesi esastır. Bahse konu kurumlar dışındaki taraflarca yapılan başvurularda başvurunun uygunluğu, Kurum tarafından
yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(5) SPK tarafından faaliyet izni verilen yatırım kuruluşlarının adlarını içeren alan adları, sadece söz konusu kuruluşlara tahsis edilebilir.
(6) BDDK tarafından faaliyet izni verilen aşağıdaki kuruluşların adlarını içeren alan adları, sadece söz konusu kuruluşlara tahsis edilebilir:
a) Bankalar,
b) Finansal kiralama şirketleri,
c) Faktoring şirketleri,
ç) Finansman şirketleri,
d) Finansal holding şirketi,
e) Varlık yönetim şirketleri,
f) Yabancı bankaların Türkiye temsilcilikleri,
g) 5654 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kanunu Kapsamında Faaliyet İzni Verilen Kuruluşlar.
(7) "finans", "finance", "finansman", "bank", "banka", "lease", "leasing", "finansalkiralama", "factoring" ve "faktoring" kelimelerini içeren alan adlarının, işbu maddenin beşinci ve altıncı fıkralarında belirtilen kuruluşlara tahsis edilmesi esastır. Bahse konu kuruluşlar dışındaki taraflarca
yapılan başvurularda başvurunun uygunluğu, Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(8) Bu maddenin diğer fıkralarında belirtilen adların dışında, tahsisi kısıtlı adlar listesinde bulunan diğer adları içeren alan adlarına ilişkin yapılan başvurularda başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kullanım amacı, kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağı ve hangi alt alan adı altında tahsis edilebileceğine ilişkin Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
MADDE 6 – (1) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen alan adları için yapılan başvurularda, "Belgeli Tahsis Edilecek İnternet Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar"ın ilgili alt alana ilişkin maddesinde belirtilen belgeler istenir. (2) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarında belirtilen taraflarca yapılan alan adı başvurularında istenen belgeler aşağıda belirtilmiştir: a) SPK veya BDDK tarafından, İAA başvurusunda bulunan tarafa verilmiş faaliyet izin belgesi, b) Başvuruda bulunan tarafın yetkilisi tarafından imzalanmış İAA talep yazısı, c) İAA başvurusunda bulunan tarafı temsile yetkili kişi veya kişilerin ilgili taraf adına ilgili işlemi yapmaya yetkili olduğunu ispatlayan belge. (3) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin üçüncü ve yedinci fıkraları kapsamında yapılan her bir alan adı başvurusunda ve dördüncü fıkrası kapsamında ilgili kamu kurumu dışındaki taraflarca yapılan başvurularda, başvuru sahibi talep edilen alan adının kullanım amacına ilişkin beyanını ve bu beyanını destekleyici nitelikte bilgi ve belgeleri sunar.
Bu belgeleri kayıt kuruluşunuza, kayıt kuruluşunuzda TRABİS’e göndererek başvurunuz değerlendirmeye alınır. Başvurunuzun onaylanması halinde artık domain adresini tescilini gerçekleştirmiş olursunuz.
TAKIL hakkında detaylı bilgiye bu URL’de bulunan mevzuattan ulaşabilirsiniz: Tahsisi Kısıtlı Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar
TAKAL (Tahsise Kapalı Adlar Listesi) Nedir?
Kamu düzenine ve genel ahlaka uygun olmayan nedenler sebebiyle tesciline izin verilmeyen alan adlarının listesine TAKAL denir. TAKIL listesinde olduğu gibi bu liste uzman kişiler ile birlikte çalışılarak oluşturulmuştur.
TAKAL’la İlgili Mevzuatta Bulunan Madde:
MADDE 34 – (1) (Değişik:RG-17/10/2020-31277) Mevzuata, kamu düzenine, ülke güvenliğine, genel ahlaka, sağlığa ve emniyete aykırı olma gibi sebeplerle tahsisine izin verilmeyen adlar Tahsise Kapalı Adlar Listesine alınır.
(2) Tahsise Kısıtlı Adlar Listesi;
a) Tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş adlardan,
b) Şehir isimlerinden,
c) İnternet kullanıcılarını aldatmaya yönelik olarak hazırlanabilecek finans kuruluşları ve devlet kurumları adlarını içeren sahte İAA’ların tahsisini zorlaştırmak için bank, banka, finans, bakanlık gibi adlardan, oluşur.
Mevzuatın detaylarına bu sayfa üzerinden ulaşabilirsiniz: İnternet Alan Adları Tebliği
TAKAL Listesinde Olan Domain Nasıl Tescil Edilebilir?
Eğer domain adresiniz TAKAL’da listelenen domainler arasında bulunuyorsa başvurunuz iptal edilecek ve ne yazık ki mevuzat gereğince tescili gerçekleştirilemeyecektir.
Kaynaklar
TRABİS
T.C. CUMHURBAŞKANLIĞIMEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ
Eğer .tr uzantılı bir domain adresi tescil etmeyi düşünüyorsanız bu süreç boyunca yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. İnternet sitemiz üzerinde bulunan canlı sohbet bölümü veya İletişim sayfamız içerisinde bulunan bilgiler üzerinden bizlerle iletişime geçebilir ve aklınıza takılan soruları bizimle paylaşabilirsiniz.
